از نفخ معده جلو گیری می کنم . من بهترین دارو برای معالجه هیستری هستم . تحریک کننده اشتها بوده و دستگاه هاضمه شما را تقویت خواهم کرد . در ریشه من خواص بیشماری نهفته که اگر از تشنج و ناراحتیهای عصبی رنج می برید از من استفاده کنید . از نفخ معده جلوگيري ميكنم. بهترين دارو براي معالجه هيستري هستم. تحريك كننده اشتها بوده و دستگاه هاضمه را تقويت ميكنم. در ريشه من خواص بيشماري نهفته، اگر از تشنج و ناراحتيهاي عصبي رنج ميبريد از من استفاده كنيد... فارسي من «انگدان» است ولي عدهاي آن را معرب كرده «انجدان» ناميدهاند. من دو نوع دارم، يكي خوشبو كه به آن گلپر، و كولاپر و به تركي «بالدرغان» ميگويند و اعراب به ريشه آن «محروث» نام گذاشتهاند. در كتب مختلف از آن به نامهاي انجدان ابيض، انگدان سفيد، انجدان طيب، انگدان خوشبو، گياه حلتيت طيب، گياه حلتيت سفيد و اسفندليون ياد شده است (حلتيت صمغ انجدان است كه در آخر خود را معرفي خواهد كرد). نوع دوم من انجدان بد بواست كه به آن گياه انغوزه، گياه انگژد، گياه انگشت گنده، گياه حلتيت منتن (منتن در لغت عربي به معني بد بو است) گياه حلتيت سياه ميگويند. نوع خوشبوي من در همه كوهستانهاي ايران خصوصا دامنه البرز و قسمتهاي شمالي شميران، گچسر، رودبار قصران، جاده شمشك و مغرب ايران به عمل ميآيد و نوع بد بوي من در جنوب شرقي ايران، استان فارس و كوههاي خراساس بطور خودرو به عمل آمده از صمغ آن كه انغوزه و انگژد خوانده ميشود، جهت صادرات استفاده ميكنند، ولي به صمغ نوع خوشبوي من كه مفيدتر است، در حال حاضر توجهي نميشود. بهترين نوع من در نقاط كوهستاني ايران به عمل ميآيد و انواع ديگر از من در بعضي از كشورهاي آسيايي و افريقايي ديده ميشود و يك نوع سوم به نام انجدان رومي است كه خواص زيادي داشته و در ايران ديده نشده است. ميوه نوع معطر من پس از رسيدن به شكل پولك نازكي در ميآيد كه آن را كوبيده، با انار، يا سيب زميني پخته و يا باقلاي پخته ميخورند تا از ايجاد نفخ آنها جلوگيري نمايد. با ساقه و برگ آن ترشي گلپر درست ميكنند. من بادشكن بوده، نفخ و ناراحتيهاي دستگاه هاضمه را از بين ميبرم. من ضد عفوني كننده بوده و پادزهر سموم هستم. ضد تشنج، ضد كرم و ضد حشرات ميباشم. مرا به جهت معالجه هيستري (صرع) عفونتهاي عصبي و عفونتهاي دستگاه تنفس تجويز ميكنند. ضماد نوع بد بوي من با خطمي و آرد بر سر، گرفتگيهاي دماغ را باز ميكند. خوردن من ذهن را باز و حافظه را زياد و نسيان را كم ميكند و ابلهي و حماقت را از بين ميبرد. براي فلج، لقوه و بي حسي اعضا مفيد است. من بهترين چاشني براي غذاي اين دسته از بيماران ميباشم. من غذا را نرم ميكنم و بوي دهان را بر ميگردانم، مقوي معده بوده بلغم را از بين ميبرم. اشتها را بر ميانگيزم و مقوي هاضمه ميباشم، من از ضرر غذاهاي سنگين و داروهاي سمي ميكاهم و براي بيماراني كه مبتلا به يرقان، استسقا، ******كه و سختي ادرار هستند، مفيد ميباشم. پيشاب آور و قاعده آور بوده، شير را هم زياد ميكنم. در استان فارس گوسفند را با گياه بد بوي من ميچرانند تا فربه شده و شير آن زياد شود، ولي متأسفانه گوشت اين گوسفندان كمي بد بو ميشود. من مقوي كليه، محرك شهوت و از بين برنده بلغم هستم. براي درد سينه، سرفه، عرق النساء، مفاصل، حتي بوييدن من هم مفيد است. ضماد من باموم و روغن جهت خنازير، سياتيك و امثال آنها با روغن زيتون جهت از بين بردن سياهي زير چشم و ماليدن مطبوخ من با سركه و پوست انار جهت بواسير نافع است. پاشيدن گرد من روي زخمهاي خورهاي و جذام سودمند ميباشد. مقدار خوراك من ده كرم ميباشد. ترشياي كه با برگ و ساقه نوع خوشبوي من درست ميشود، ضد عفوني كننده معده بوده براي معالجه كم اشتهايي و از بين بردن اخلاط غليظ معده به كار ميرود. ريشه من قويتر از ساير اعضاي من بوده، ماليدن آن روي ورمها مفيد است و از بزرگ شدن خنازير جلوگيري ميكند. مقدار خوراك من نيم مثقال است. شيخ داود صاحب كتاب جامع انطاكي مينويسد كه چون بانويي پس از پاك شدن از عادت ماهانه يك هفته روزي 5/1 گرم انجدان بخورد، آبستن نميشود. ولي معين نكرده است كه مقصود او انجدان خوشبو يا انجدان بد بو است (در انجدان خواه سياه خواه سفيد، هورمونهاي ضد تخمك وجود دارد كه حتي قادرند رگل را باز و نطفه تازه منعقد شده را از بين ببرند). ريشه من قويتر از ساير اعضاي من ميباشد. صمغ انجدان به من صمغ انجدان و انگژد گويند (ژد به معني صمغ است) عربي من «حلتيت» است (در كليه مآخذ فارسي عربي صمغ انجدان را حلتيت و در مآخذ اروپايي فارسي آن را حلتيت نوشتهاند. پس از بررسي معلوم شده مآخذ فارسي صحيح است. من هم مانند انجدان خوشبو و بد بو هستم. رنگ خوشبوي من سفيد و رنگ بد بوي من سياه ميباشد، به نوع بد بوي من انغوزه، انگشت گنده، حلتيت منتن هم ميگويند. براي به دست آوردن من ساقه انجدان را از گردنه كه بر روي ريشه قرار گرفته است قطع كرده، پايين آن را كمي گود مينمايند تا صمغ كه به صورت مايع است در آن گودي جمع شده و بسته شود و آخر روز محصول آن را كه به صورت يك گردوي كوچك است جمع آوري ميكنند و به همين جهت به آن گردوي انجدان هم ميگويند. رنگ انغوزه زرد قهوهاي و خاكستري بوده، طعم آن گس زننده و تلخ است و بوي آن شبيه بوي سير خيلي تند ميباشد. من هم مانند انجدان، ضد تشنج، ضد كرم، ضد حشرات و بادشكن بوده و تمام خواص انجدان در من بحد اعلي وجود دارد. در دامپزشكي از انغوزه زياد استفاده ميشود. در داروسازي جديد به صورت چسب و تنقيه بيشتر مصرف دارد. چون مرا در آب حل كنند به صورت مايعي شيري در ميآيم كه خوردن آن براي امراض سرد دماغي مانند فلج، رعشه، صرع، بي حسي اعضا و استسقا تجويز ميشود. با فلفل و سداب جهت درمان كزاز و با سكبينه جهت فلج و بي حسي نافع است. (سكبينه يك نوع صمغ ايراني است كه در قريه «ماه» از توابع اصفهان به دست ميآيد). سرمه من با عسل جهت تقويت بينايي و جلوگيري از آبريزش چشم و لكههاي سفيد سودمند ميباشد. چكاندن جوشانده من در گوش جهت درد گوش و سنگيني آن توصيه شده است، و مخصوصا براي رفع صدا كردن گوش تجويز ميشود. جوشانده من بازاج جهت پليپ بيني نافع است. گذاشتن كمي از من در حفره دندان كرم خورده مسكن درد آن بوده و از پيشرفت آن جلوگيري ميكند و براي اين كار «صمغ خوشبو» مؤثرتر از «صمغ بد بو» است. مضمضه جوشانده من با انجير و زوفا جهت تسكين درد دندان كرم خورده زياد توصيه شده است. غرغره من با عسل جهت ورم گلو و با سركه جهت اخراج زالو كه در گلو چسبيده باشد و با زرده تخم مرغ جهت بازشدن آواز و نرمي گلو مفيد ميباشد. نوشيدن محلول من در آب جهت باز شدن آواز و نرمي گلو مفيد ميباشد. اگر شير پستان زني كم شده يا خشك شده باشد، مقداري از مرا در سكنجبين حل كرده و به او بدهيد تا بنوشد. خوردن من با داروهاي قابض جهت اسهال رطوبي و با ادويه مناسب جهت دل پيچه و قولنج و از بين بردن نفخ شكم و اخراج انواع كرم معده و باز شدن خون بواسير و سردي معده، جگر و اسپرز و استسقا، سستي بدن مفيد است. اگر چند روزي پي در پي نيم گرم مرا در جوف خمير گذاشته و مبتلايان به استسقا آن را بلع نمايند، جهت تحليل استسقا مخصوصا استسقاي طيلي مفيد است. ضماد من با بارهنگ جهت از بين بردن دمل نافع است و خوردن آن جهت باز شدن قاعده زنان و محلول آن جهت اخراج جنين مرده سودمند ميباشد. گذاشتن من روي دملها بعد از شكافتن آنها جهت بيرون آوردن چرك و خون و التيام زخم آنها مفيد است. ضماد من با انجير خشك و سركه جهت جوشهاي عصبي و باموم و روغن جهت زگيل و داءالثعلب و با آب خاكستر و آب دريا جهت شكاف بيخ ران مؤثر است. اگر مرا در آب حل كرده، به بدن بماليد حشرات به شما نزديك نخواهد شد. در قديم براي رفع زيان پيكان زهر دار از ضماد من استفاده ميكردند و همچنين مرا در روغن زيتون حل كرده، روي نيش عقرب ميگذاشتند، خوردن من با غذا باعث بازشدن و نيكويي رنگ رخسار است، چنانچه مرا در پارچه گذاشته، در عمق آب بگذاريد از كرم گذاشتن آب جلوگيري ميكنم. گذاشتن من در مزارع باعث از بين رفتن آفات نباتي است. من بهترين وسيله براي كشتن كرم خاردار پنبه ميباشم و براي اين كار كافي است كه كمي از مرا در موقع آبياري به آن اضافه نمايند. چنانچه مقداري از مرا در ريشه درختي كه كندن آن مقدور نباشد، بگذاريد، باعث پوسيده شدن آن ميشوم و چنانچه يك دفعه كافي نباشد، ميتوان آن را تكرار كرد. مطبوخ ريشه انجدان كه عربي آن «محروث» است ميتواند در همه حال جانشين و بدل من باشد، عدهاي ريشه اشترغار را ريشه انجدان ميدانند و اين اشتباه است، با هم شبيه بوده و چندين خواص مشترك داريم ولي اشتر غار معرب اشتر خار كه خار شتر است ميباشد.